Mitropolit Justin podržao građane: Žička eparhija meta unutar SPC
U iznenadnom potezu koji je izazvao burne reakcije u crkvenim krugovima, Sekretarijat za odnose s verskim zajednicama uputio je pismo podrške mitropolitu žičkom Justinu. Ovaj gest stigao je nakon što je Žička eparhija otvoreno stala na stranu studenata i građana Srbije u njihovoj borbi protiv korupcije i nepravde, što je, prema dostupnim informacijama, dovelo do toga da mitropolit Justin postane meta pojedinih prorežimskih članova Svetog arhijerejskog sinoda SPC.
Pismo podrške iz Sekretarijata: Šta stoji iza gesta?
Prema saopštenju sa sajta NSPM, Sekretarijat za odnose s verskim zajednicama (SEOS) je zvanično uputio pismo mitropolitu žičkom Justinu. Iako puni sadržaj pisma nije javno objavljen, izvor blizak Sekretarijatu navodi da se u njemu ističe “podrška crkvenim dostojanstvenicima koji se zalažu za društvenu pravdu i moralne vrednosti u skladu sa evangeljskim načelima”.
Ovaj potez tumači se kao značajna politička i društvena poruka u trenutku kada se crkva suočava sa unutrašnjim podelama povodom svog odnosa prema aktuelnim društvenim previranjima.
Zašto je mitropolit Justin postao meta unutar Sinoda?
Dublji uzrok napada na mitropolita Justina leži, kako se navodi, u njegovom i njegove eparhije otvorenom stavu tokom nedavnih društvenih protesta. Žička eparhija je na svojim platformama i kroz izjave svojih predstavnika jasno podržala građane, a posebno studente, koji su se masovno okupili tražeći rešenja za sistemske probleme korupcije i nepravde.
Ovakav stav, očigledno, nije prošao neprimećeno na političkom nivou. Analitičari versko-političkih odnosa skreću pažnju da se deo unutar Sinoda, blak režimskim strukturama, nastoji da uskrati podršku bilo kakvom angažovanju Crkve koje bi moglo da se protumači kao kritika vlasti.
Odjek i reakcije: Podela unutar SPC
Ova situacija samo je produbila već postojeće podeljene stavove unutar Srpske pravoslavne crkve. S jedne strane, nalaze se oni koji smatraju da Crkva ima proročku dužnost da bude glas moralnosti i da stane uz svoj narod u trenucima nepravde, bez obzira na političke posledice.
S druge strane, postoji jaka frakcija koja zagovara oprezniji i više “diplomatski” pristup, verujući da se Crkva ne sme direktno suprotstaviti političkoj vlasti kako ne bi izgubila svoj uticaj i povlašćeni položaj u društvu.
Šta ovo znači za budući položaj Crkve u Srbiji?
Sukob oko mitropolita Justina i Žičke eparhije nije samo unutarcrkveni spor. On je, zapravo, ogledalo šire društvene borbe koja se trenutno odvija u Srbiji. Pitanje na koje svi traže odgovor je: da li će se zvanična pozicija SPC približiti stavu koji zastupa mitropolit Justin, ili će prevagnuti opreznost i politički pragmatizam drugih članova Sinoda?
Podrška koju je mitropolit dobio od Sekretarijata za odnose s verskim zajednicama ukazuje da će njegov stav, bez obzira na unutrašnje pritiske, dobiti određenu javnu potporu, što situaciju čini još složenijom.
Crkva na raskršću
Slučaj mitropolita žičkog Justina stavlja pod lupu ulogu najveće verske institucije u Srbiji u jednom od njenih ključnih društvenih trenutaka. Borba unutar Sinoda oko toga da li da podrži angažovanje svojih članova na strani građana ili da ostanu neutralni (ili čak bliski vlasti) presudiće ne samo o unutrašnjoj koheziji SPC, već i o njenom kredibilitetu i moralnom autoritetu u očima naroda kojem služi.
